پیچ ها

تاریخچه پیچ و مهره در ایران

تاریخچه پیچ و مهره در ایران

بررسی های دقیق باستان شناسی، موید این مطلب است که در معماری ایرانیان عهد باستان، استفاده از انواع بست جهت اتصال و استحکام سطوح، کاربرد فراوانی داسته است. حتی نشانه هایی از استفاده قطعاتی بست مانند که ظاهری شبیه به پیچ های یو شکل داشته، در سازه هایی که از دوره هخامنشی برجا مانده، دیده شده است که از آنها برای برقراری اتصال های محکم میان سنگ ها استفاده می شده است. این بست های یو شکل از مفتول هایی تهیه شده اند که در هر دو سر آن قسمت های کروی و گرد مانندی وجود داشته که وقتی قصد داشتند در دیوارهای بزرگ، قطعه ای سنگ را کار بگذارند، به کار می رفته است. برای جلوگیری از فرسایش و خوردگی این مفتول و همچنین جهت افزایش مقاومت و استحکام میان سنگ و این بست یو شکل، از سرب نیز برای پرکردن سوراخ ها استفاده می کردند.

اما در بررسی تاریخ، یک قرن پیش زمان دقیق وارد شدن این قطعات در ایران بوده است که به طور رسمی زمان آن به سال 20 هجری شمسی باز می گردد. فردی به نام ابوالفتاح اعتصامی، به عنوان موسس صنف پیچ و مهره در ایران بود که نزدیک به هفتاد سال پیش، فعالیت های خدماتی قابل توجهی را در این زمینه انجام داد که اکنون نیز اثرات آن در پیشرفت این صنعت در کشور ما مشهود است. همچنین در سال 33 هجری شمسی، قردی به نام ارجمند توانست، تجهیزات ساخت پیچ و مهره را به کشور وارد کند. روش ساخت پیچ و مهره، پرس و پرچ بود که البته سطح کیفی پیچ های تولیدی در آن سال ها با نمونه های حال حاضر این قطعات، کاملا متفاوت و بسیار پایین بوده است.

تاریخچه پیچ و مهره در ایران

پیش از آنکه برای پیچ ومهره اتحادیه ای تشکیل شود، این قطعات به همراه ابزار و یراق آلات تشکیل یک صنف مشترک داده بودند که بلاخره در سال 51 اتحادیه ای تحت عنوان ابزار تاسیس شد که پیچ و مهره نیز زیرمجموعه این اتحادیه شد. پس از پیروزی انقلاب نزدیک به 250 واحد صنفی در ایران مشغول به فعالیت بودند که پس از اینکه در سال 85 برای این قطعات نیز اتحادیه ای مجزا تشکیل شد، تعداد واحدهای صنفی از مرز ۳۰۰ واحد عبور کرد و اکنون در حدود ۸۰۰ واحد صنفی، تنها در شهر تهران مشغول به فعالیت می باشند که وظیفه توزیع این ابزار کاربردی را برعهده دارند.

جالب است بدانید که عده ای یکی از اختراعات ارشمیدس را که نوعی قرقره برای کشیدن آب از چاه و آبیاری زمین ها بوده است را به عنوان اولین پیچ اختراع شده می دانند. اما عده ای دیگر از محققان نیز رزوه را که به حدود 400 سال قبل از میلاد مسیح باز می گردد، اولین اختراع پیچ تلقی می کنند. در واقع اختلافات فراوانی میان کارشناسان مختلف برای تاریخ ابداع پیچ وجود دارد. اما به طور کلی نزدیک به 150 سال است که استفاده از پیچ، بسیار متداول شده و به شکل گسترده ای در سازه های مختلف، کارایی دارد. از طرفی، فردریک گرویز، در مطالبی که با این مضمون ارائه داده است، اعتقاد دارد که بر اساس اسناد یافت شده، تاریخچه پیچ و مهره به قرن پانزدهم مربوط می شود و استفاده از پیچ های رزوه دار از همان زمان، رواج داشته است.

تاریخ ابداع پیچ های فاقد رزوه نیز مربوط می شود به دوره رومیان که از آنها به صورت لولا و جهت حرکت دادن درب های نرده ای ساخته شده از فلز، استفاده می کردند. این نوع پیچ ها تحت عنوان پیچ های گوه ای شناخته می شود. پیچ گوه ای میله ای است که دارای یک سوراخ بوده که با وارد شدن گوه به آن مانع از تکان خوردن پیچ می شود. در این میان عده ای دیگر از صاحب نظران نیز، افلاطون را که مبدع علم مکانیک است را به عنوان مخترع اولین پیچ ها می شناسند.

با توجه به این موارد، می توان استنباط کرد که اختراع پیچ های کنونی در یک زمان مشخص نبوده و در دوره های مختلف، صورت پذیرفته است. یک مرحله اختراع به رزوه و استفاده ای که در بالا کشیدن آب از منابع زیرزمینی و یا کشیدن روغن دارد، باز می گردد. مرحله دوم مربوط به زمانی است که اتصالات به صورت کنونی یا همان پیچ و مهره اختراع شده است. پس از قرن پانزدهم نیز، از پیچ ها برای تولید اسلحه و ساعت، استفاده می شده است.

امتیازدهی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *